Meditatie
Jeremia is een profeet die door God geroepen wordt om een profeet te zijn voor
de volken. Wat een roeping voor deze jonge man uit Juda.
Jeremia
is een vertaling van het Hebreeuwse Jirmejahu en betekent ‘De Heere zal
verhogen’. Jeremia wordt als jongen geboren in een priestergezin in Anatoth.
Deze plaats ligt even boven Jeruzalem. Hij zal om en nabij de twintig jaar zijn
geweest toen hij geroepen werd. Het woord dat in vers 6 gebruikt wordt betekent
‘jongeman’ . Het is het jaar 626 v. Chr.
De prediking van Jeremia vindt plaats in de tijd van een aantal koningen van
Juda: Josia, Jojakim, Zedekia. Niet allemaal even vrome koningen. Het is een
tijd die zich kenmerkt door goddeloosheid en godverlatenheid, wij zouden
misschien zeggen: van grote kerkverlating.
God openbaart zich aan Jeremia en Hij verklaart dat Hij Jeremia al kende voordat
hij in de buik van zijn moeder werd gevormd. En dat hij geheiligd is, dat wil
zeggen, apart gezet. Jeremia ontvangt een hoge roeping middenin de
wereldgeschiedenis van zijn dagen.
Ook ons eigen leven ligt als een open boek voor de HEERE. Hij kende ons al
voordat wij zelf enig besef hadden van ons bestaan. In de Bijbel zijn dit vaak
woorden van troost. We hoeven onszelf niet beter voor te doen dan we zijn. ‘God
kent jou, vanaf het begin, helemaal van buiten en van binnenin’, zingt een
kinderliedje.
De tijd van Jeremia is politiek gezien een onrustige tijd. De wereldmacht
Assyrië had het tienstammenrijk al ingelijfd en veel inwoners waren als
ballingen weggevoerd. Het tweestammenrijk bestaat nog wel, al hadden zij zeker
last gehad van de expansiedrang van de Assyriërs. Lees ook de geschiedenissen
van koning Hizkia. Assyrië is ondertussen als grootmacht van het wereldtoneel
verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor het rijk van Babel. Ook Juda moet buigen
voor deze politieke macht.
De koningen van Juda verzetten zich regelmatig tegen deze overheersing, maar het levert slechts de wegvoering van grote groepen vakmensen op. Zo zijn Ezechiël en Daniël al meegenomen naar Babel.
Er is in de wereldgeschiedenis niet zo veel veranderd. Macht, aanzien en
eigenbelang staan nog altijd hoog genoteerd op de agenda van wereldleiders.
Gehoorzaamheid wordt afgedwongen door hen die het sterkste leger en de grootste
macht bezitten.
Jeremia wordt geroepen om het woord van de HEERE te spreken. Hij ziet het
helemaal niet zitten. ‘Ach’, klaagt hij, ‘ik kan helemaal niet spreken’. Ik ben
niet goed met woorden. Jeremia moet een profeet zijn voor al die grootmachten
die zo veel sterker zijn dan Israël. Wie zal zich wat aantrekken van de God van
Israël? Voor Jeremia lijkt deze last veel te zwaar.
Ook wij kunnen soms gebukt gaan onder de lasten van het leven. Wij ontvangen
niet allemaal een roeping zoals Jeremia. Maar iedere taak die wij van God
ontvangen is, volgens Calvijn, een goddelijke roeping. Op het werk, in het
gezin, in de samenleving, waar God ons een taak heeft gegeven, zijn wij geroepen
om te wandelen ‘als kinderen van het Licht’ en een getuige te zijn van Jezus
Christus.
De HEERE is niet onder de indruk van Jeremia’s tegenwerpingen. ‘Zeg niet: ik ben
maar een jongen’. Jeremia moet zich niet blind staren op zijn eigen kunnen, op
zijn (on)mogelijkheden. God vraagt niet of wij zelf krachtig genoeg zijn voor
een bepaalde taak, Hij vraagt slechts gehoorzaamheid. Jeremia hoeft alleen maar
te luisteren en te gaan. Jeremia let vooral op de omstandigheden, God zegt
alleen dat Hij moet volgen en gehoorzamen. De profeet moet op de HEERE letten en
niet naar zichzelf kijken.
Jeremia hoeft het niet in eigen kracht te doen. ‘Wees niet bevreesd voor hen’, zegt de HEERE ‘Ik ben met u om u te redden.’ Ook voor gelovigen geldt deze bemoediging. Wie in deze wereld een getuige van God wil zijn en gehoorzaam is aan de roeping van de HEERE, mag weten er nooit alleen voor te staan. Hij is erbij, zo is Zijn Naam: HEERE, Ik zal zijn Die Ik zijn zal, Ik ben Die Ik ben.
Anneke van Maanen-Witteveen