Gelezen in.........
Halloween: alles wat christelijk geloof niet is ‘Mama, mag ik een pompoen met een gezichtje maken?’ vraagt Sanne. ‘Het is Halloween, je ziet het overal!’ Alice denkt even na: ‘Ik ga me er eerst in verdiepen, Sanne, morgen hoor je van me’.
Kinderen komen er rond 31 oktober zomaar mee in aanraking. Op straat, in de winkel, op de iPad: Halloween is in Nederland in opmars. In 2006 waren er nog 22 geregistreerde Halloweenoptochten, in 2016 zo’n 140. Het feest heeft veel verschillende vormen: van lampionoptocht tot griezelevenement met klapperende doodskisten. Meedoen met de groep, het knutselen van een eigen product en griezelen trekken kinderen aan. Gaat Alice akkoord met Sannes wens om mee te doen aan Halloween?
Halloween betekent in het Oudengels de avond voor Allerheiligen. De Rooms-Katholieke Kerk bedacht een feestdag om de heiligen te eren. Deze dag moest de plaats innemen van oude heidense feesten. Het bekendste feest, Samhain, werd door de heidense Kelten in Engeland en Ierland aan het begin van de winter gevierd. Op Samhain dwaalden zielen van overledenen rond. Door eten neer te zetten of afschrikwekkende gezichten te maken in uitgeholde knollen, konden de geesten buitenshuis gehouden worden. Halloween stamt van oorsprong dus af van een heidens feest om geesten af te schrikken.
Via Ierse immigranten kwam het feest in Amerika terecht. Daar ontwikkelde het zich tot kinderfeest. Het gebruik ontstond om in plaats van knollen pompoenen uit te hollen en die van een afschrikwekkend gezicht te voorzien. Met een lampje erin is het een lampion waarmee kinderen langs de deuren gaan. Daarbij vragen ze om snoep, zoals bij het rooms-katholieke Sint Maartensfeest.
De laatste decennia is het feest uitgebreid met meer griezelelementen, mogelijk onder invloed van horrorfilms: enge clowns, vampiers, zombies en afgehakte ledematen maken nu ook deel uit van het Halloweendecor. Via dezelfde films en televisieseries is Halloween vanuit Amerika naar Nederland overgewaaid. Commercie speelt daarbij een belangrijke rol: winkels verkopen Halloweenartikelen goed.
Experts stellen dat de populariteit van Halloween met verschillende factoren te maken heeft: er is meer behoefte aan feestjes, er is meer geld om attributen aan te schaffen, en je kan tijdens Halloween net als tijdens carnaval even iemand anders zijn. Veel christenen zien er ook een teken van secularisatie in: Halloween is een feestje zonder God.
Welke invloed zou het op Sanne hebben als ze mee zou doen aan Halloween, inclusief de griezelige elementen? Volgens psychologen is griezelen een manier om met angsten om te leren gaan. Ouders moeten wel een goede inschatting maken wat wel en niet te eng is voor kinderen. Een kind van vier is nog regelmatig bang voor monsters onder het bed, een kind van acht kan de scheiding tussen fantasie en werkelijkheid veel beter aanbrengen. Als Sanne in een veilig positief christelijk gezin opgroeit, zal het eenmalig knutselen van een Halloweenpompoen haar psychisch geen blijvende schade opleveren. Toch is het de vraag of het onschuldig is.
De precieze geestelijke invloed op Sanne is moeilijk vast te stellen. In ieder geval is duidelijk dat de satan, de oude geest achter het heidendom, niet is verdwenen. Hij zal ook deze vormen gebruiken om mensen bij God weg te houden.
Halloween brengt Sanne geen stap dichter bij de Heere, maar mogelijk wel vele stappen bij Hem vandaan.
Als Halloween een vast onderdeel van het jaarritueel van Sanne wordt, zal haar wereldbeeld er wel mede door gevormd worden. Griezelen, en alles wat daarbij hoort, zal ze als normaal ervaren. Als in de puberleeftijd de identiteit verder gevormd wordt, zal een uitstapje naar horrorfilms en het verkennen van bijvoorbeeld hekserij eenvoudiger zijn. De keuze die Alice nu maakt, heeft op latere leeftijd dus invloed.
Nu Alice deze informatie heeft, kan ze met Sanne op verschillende manieren het gesprek aangaan. Alice kan Sanne uitleggen dat ze het als christen niet fijn vindt als Sanne meedoet aan een feest met heidense wortels. Door te googelen op het achtergrondverhaal over de pompoen (Google: verhaal pompoen Halloween) kan dit voor Sanne eenvoudig duidelijk worden.
Alice kan ook de nadruk leggen op de inhoud van het christelijk geloof. Als christen geloof je dat Jezus de dood heeft overwonnen. Als je Zijn eigendom bent, hoef je er niet meer bang voor te zijn. Ook heeft God je goed geschapen. Je gaat dan geen griezelig plezier beleven aan verminkte lichaamsdelen. Dat is niet hoe God het heeft bedoeld.
Praktisch gezien kan Alice Sanne een alternatief aanbieden. Op 31 oktober is het ook Hervormingsdag, waar positieve aandacht voor mag zijn. Ook is het herfst en kunnen kinderen de natuur in om van Gods schepping te genieten. Samengevat: bij Halloween horen de dood, het duister en de angst. Bij Jezus Christus horen het leven, het licht en het vertrouwen. Dat mag Alice met Sanne delen.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het
oktobernummer van ‘De Hervormde vrouw’ en is geschreven door drs. A. Baarssen.